ارسی‌سازی از جمله صنایع‌دستی باشکوه و چشم‌نوازی است که با الهام از طبیعت و بهره گیری از زیبایی و ترکیب رنگ‌های جان‌بخش آنها ساخته شده و هیچ‌گاه جلوه‌های شکوه و زیبایی آن کم نمی شود، از این‌رو لرستان بعنوان سکونت‌گاه چندین‌هزار ساله بشر با برخورداری از شرایط اقلیمی مناسب از دیرباز تاکنون شاهد بروز صنایع‌دستی و هنرصنعت‌های بارزی از جمله ارسی‌سازی در کنار درخشش صنعتگرانی خوش ذوق در این زمینه بوده است.

در برخی خانه‌های قدیمی این استان نیز در و پنجره‌هایی به نام «ارسی» وجود دارد که با رنگ‌های زیبا و درخشان، زینت‌بخش معماری این خانه‌هاست و از کنار هم قرار گرفتن آنها نقش‌های زیبایی پدید آمده است. 

در راستای به یادآوری این صنایع و آشنایی بیشتر با فعالیت‌های صورت‌گرفته در این زمینه با خانم فتانه فلاحی هنرمند لرستانی فعال و خلاق در این عرصه به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

او دارای مدرک کارشناسی صنایع‌دستی و کارشناسی ارشد هنرهای اسلامی (گرایش هنرهای چوبی) و اهل شهرستان دلفان است و برای بازآفرینی هنر ملی ارسی‌سازی اقدامات چشمگیری در لرستان و به ویژه شهرستان دلفان انجام داده تا با کمک سایر هنرمندان عرصه چوب، این هنر رو به فراموشی را بار دیگر احیا کند. 

فلاحی که سابقه تدریس در دانشگاه هنر اسلامی تبریز(منبت چوب) و مسئول پروژه بزرگ طراحی و ساخت ارسی‌های خانه صدقیانی در تبریز را در روزمه کاری خود دارد، در مورد پیشینه یا تاریخچه هنر ارسی‌سازی در لرستان گفت: در برخی از شهرهای لرستان مانند خرم‌آباد و بروجرد می‌توان پنجره‌های ارسی را دید، ولی این هنر در شهرهایی مانند دلفان سابقه تاریخی ندارد.

او اضافه کرد: هنر ارسی‌سازی در لرستان سابقه دیرینه دارد و بر همین اساس ابداعات و خلاقیت‌هایی نیز در این زمینه داشته است.

این فعال صنایع‌دستی درباره ابداعات و نوآوری‌هایی که در این زمینه داشته اظهار کرد: در طراحی و تکنیک ساخت ارسی‌ها سبک دو رویه نقش در تکنیک قواره بری پنجره های ارسی و هماهنگ سازی فضای مثبت(نقوش) با فضای منفی(پس زمینه) نقوش ارسی و به حداقل رساندن فضاهای تعریف نشده را برای احیا و بازآفرینی این هنرصنعت، انجام داده ام.

او افزود: اختراع و به ثبت رساندن دستگاه ایمن شیارساز ارسی بزرگ‌ترین گام در جهت سهولت و ایمنی و ساخت پنجره های ارسی محسوب می‌شود.

فلاحی هدف اصلی خود را در ورود به عرصه طراحی و ساخت ارسی، احیا و بازآفرینی نوین از ارسی‌سازی دانست و گفت: به دلیل بی‌مهری‌ها تعداد زیادی از هنرمندان و صنعتگران عرصه چوب، این هنر تاریخی تا حدود زیادی به فراموشی سپرده شده و تلاش می‌کنیم تا این هنر بخصوص در بین جوانان، احیا شود.

به گفته خانم فلاحی صرف نظر از بحث کمبود تقاضا در بازار که علل خاص خود را دارد، سختی یا مشقت کار و خطرات و صدمات ناشی از فعالیت در این عرصه، از دلایل اصلی بی‌توجهی و کم‌لطفی در به فراموشی سپرده شدن هنر ارسی‌سازی توسط هنرمندان و صنعتگران عرصه چوب است.

او با تاکید بر ضرورت معرفی این هنر فاخر ایرانی گفت: از نگاه ما فعالان این هنرصنعت اصیل و زیبا، بیان مزایا و قابلیت‌های اینگونه پنجره‌ها می‌تواند راهگشای رونق تولید و معرفی و ایجاد اشتغال برای فعالان این حوزه باشد.

این هنرمند در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: متاسفانه به دلیل پاره‌ای مشکلات اقتصادی در لرستان، استقبال از تولیدات صنایع‌دستی که جزو ضروریات زندگی مردم محسوب نمی‌شود، زیاد نیست و این امر در شهر نورآباد و در حیطه تولیدات هنری، بیشتر خودنمایی می‌کند.

فلاحی ادامه داد: از طرفی به دلیل ناشناخته بودن بعضی از هنرهای صنایع‌دستی در شهر نورآباد، استقبال از این دست هنرها بسیار کمرنگ و رشد و توسعه آنها بسیار سخت است.

این بانوی دلفانی در خصوص دلایل عدم استقبال از صنایع‌دستی در برخی شهرستان‌ها نیز گفت: سه عامل اصلی موجب عدم استقبال مردم به آثار صنایع‌دستی است؛ قیمت بالای تولیدات صنایع دستی به نسبت آثار ماشینی با متریال صنعتی، عدم حمایت مسئولین از تولیدکنندگان برای کاهش قیمت تمام شده آثار و ضعف در ایجاد حس نیاز در مورد آثار صنایع‌دستی به عنوان نمادهای فرهنگی هویتی در محیط زندگی مردم.

او اظهار کرد: بی‌شک در دنیای امروز تولیدکنندگانی موفق هستند که بتوانند بهترین و بیشترین استفاده را از تکنولوژی و ارتباط با دنیای خارج داشته باشند و در این راستا بیشترین تلاش من، استفاده از تکنولوژی فضای مجازی برای عرضه محصولات بوده است، اما متاسفانه هنوز امکان صادرات آثار میسر نشده است.

این هنرمند ادامه داد: صادرات مقوله‌ای است که متاسفانه در کل استان لرستان مخصوصاً در حیطه تولیدات صنایع‌دستی بسیار ضعیف بوده و این امر بی‌شک حمایت مسئولین ذیربط را می‌طلبد.

به گفته فلاحی با وجود ضعیف بودن حمایت اکثر دستگاه‌های دولتی مربوطه از تولیدکنندگان عرصه صنایع‌دستی در لرستان، وظیفه خود می‌دانم که از اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کمال تقدیر و تشکر را در خصوص کمک‌های همه جانبه و بی‌دریغ (اعم از ارائه تسهیلات، برگزاری کلاس‌های آموزشی، تشکیل جلسات هم‌اندیشی مثمر ثمر) داشته باشم.

این بانوی فعال در عرصه صنایع‌دستی گفت: در نهایت باید اذعان داشت که مهم‌ترین دغدغه تمامی تولیدکنندگان هنرهای صنایع‌دستی، عدم وجود بازار ثابت و بدون استرس در نوسان قیمت آثار است که در این راستا بنده در یکی از نشست‌های هم‌اندیشی، پیشنهاد تاسیس یک سایت فروش دائم برای هنرمندان استان را ارائه دادم که از طریق این سایت بتوان علاوه بر فروش آثار تولیدی هنرمندان استان، همواره مجموعه‌ای آماده از آثار نفیس هنرمندان، برای شرکت در نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی را در دسترس داشت.

انتهای پیام/